آیا تنش‌ میان تهران و واشنگتن کاسته می‌شود؟

این روزها ترامپ همچنان به توییت کردن در مورد باختش ادامه می دهد. اما بایدن ساکت تر از قبل باید به دنبال راه حلی برای بحران های موجود در ایالات متحده باشد. او چندی قبل گفته بود که در صد روز نخست کار خود باید به مسائل حیاتی چون مبارزه با کرونا و بازگشایی مدارس در این کشور بپردازد و همچنین روابط خود را با دوستان اروپایی این کشور با بازگشت به قرارداد آب و هوایی ترمیم کند. 

در واشنگتن چه می گذرد؟

ترام‍پ هنوز باور نکرده که انتخابات را باخته است و باید به زودی خانه ای که دوستش دارد را ترک کند. او سعی می کند تا هر طور شده جلوی پای بایدن سنگ بیاندازد و او را با موانع گوناگون رو به رو کند.  روز هشتم دی ماه رییس جمهوری منتخب آمریکا در دیدار با مشاوران امنیت ملی و سیاست خارجی خود گفت: سازمان‌های مرتبط اصلی با امنیت ملی در آمریکا در دولت ترامپ ضربه بزرگی خورده‌اند. او تاکید کرد که او و تیم انتقالی دولتش اطلاعات لازم را از جمله از وزارت دفاع آمریکا دریافت نکرده‌اند.

دولت ترامپ در پی مشخص شدن نتیجه انتخابات برای سه هفته جلوی دسترسی آقای بایدن به اطلاعات حیاتی در زمینه امنیت ملی را گرفته بود. او با تغییر مایک اسپر، وزیر دفاع ایالات متحده که دیدگاه هایی مستقل از کاخ سفید داشت، نشان داده بود که قصد دارد از راه پنتاگون و مسائل دفاعی دست به آزار بایدن بزند.

 از سوی دیگر روز نهم دی ماه دونالد ترامپ نشان داد که همچنان اصرار به پیروزی در انتخابات دارد. او در توئیتی نوشت: وزارت دادگستری و اف بی آی در مورد تقلب در انتخابات ریاست جمهوری سال 2020 هیچ کاری نکردند؛ بزرگترین کلاهبرداری در تاریخ ملت ما، علی رغم شواهد و قرائن فراوان. آنها باید شرمنده شوند. تاریخ به یاد می آورد. هرگز تسلیم نشوید. همه را در 6 ژانویه در دی سی ببینید.

موضوع دیگری که مورد توجه قرار گرفت، اصرار بایدن به بازگشت به توافق آب و هوایی بود. او با گماشتن جان کری برای این کار به عنوان مهره ای که اعتماد زیادی به مهارت هایش دارد، به همپیمانان آزرده خاطر اروپایی ایالات متحده این پیام را ارسال کرده است که دولت دموکرات ها قرار است رویکردی صدوهشتاد درجه متفاوت از دولت ترامپ داشته باشد.

از دیگر تحولاتی که در واشنگتن در حال رخ دادن است اینکه کامالا هریس، معاون رئیس‌جمهوری منتخب ایالات متحده، می‌گوید دولت جو بایدن لایحه‌ای را برای حل مشکل اقامت ۱۱ میلیون مهاجر فاقد مدارک قانونی که در این کشور زندگی می‌کنند به کنگره خواهد فرستاد.

آخرین تحولات در رابطه با ایران

بایدن در مورد توافق هسته ای با ایران هم در یک ماه گذشته نظراتی داده است. او که پیش از این گفته بود فوری به برجام باز می گردد، در آخرین واکنش به این جریان گفت که موانع بر سر راه توافق با ایران زیاد بوده و حل مسائل با کشورمان دشوار است. 

همزمان با زمزمه های بایدن و تیمش در مورد سخت بودن کار با ایران، الیوت آبرامز، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران، گفته بود که با توجه به این‌که بخش گسترده‌ای از تحریم‌های ایران ماهیت حقوق بشری و ضد تروریستی دارند، اطمینان دارد که دولت بایدن قادر نخواهد بود همه تحریم‌ها علیه جمهوری اسلامی را بردارد.

آبرامز روز دوشنبه در گفت‌وگو با تایمز آو اسرائیل گفت مسئولان دولت ترامپ با تیم جو بایدن جلسات مختلفی تشکیل داده‌اند و در تلاش هستند تیم دولت آینده را قانع کنند که آنچه که در سال ۲۰۱۵ در توافق هسته‌ای با ایران مناسب بود در شرایط کنونی کارآیی ندارد. هیچ یک از چهره های تیم رییس جمهور آینده امریکا از این گفتگوها که ابرامز ادعا کرده است، حرفی نزده اند. اما مشخص است که دولت ترامپ به این سادگی قصد ندارد که موضوع ایران را به دست دموکرات ها بسپارد.

از سمت دیگر مقامات اسرائیل به جو بایدن نصیحت نمودند که از موقعیتی که سیاست "فشار حداکثری" در تضعیف ایران در اختیار او قرار داده، نهایت بهره‌برداری را کرده و امتیازات بیشتری از ایران بگیرد. مقامات رژیم صهیونیستی از طریق ژنرال "مارک میلی" رییس ستاد مشترک ارتش آمریکا به "جو بایدن" رییس جمهوری منتخب آمریکا پیام‌هایی درباره ایران منتقل کرده‌اند.  پیام اصلی اسرائیلی‌ها به میلی این بود که بایدن نباید در پیوستن دوباره به برجام عجله کند و در عوض باید از این واقعیت که ایران در موقعیت ضعیفی قرار دارد استفاده کند.

ازسوی دیگر گفته می شود که تریتا پارسی بنیانگذار شورای ملی ایرانیان آمریکا (نایاک) را به عنوان یکی از گزینه های جو بایدن رئیس جمهوری منتخب آمریکا برای نقش آفرینی در یکی از مناصب کلیدی شورای امنیت ملی کاخ سفید معرفی کرده اند. به نوشته ایرنا از قول واشنگتن فری بیکن، گروه های مترقی خواه سیاست خارجی در حال فشار به بایدن هستند تا یک فرد ایرانی الاصل را به عنوان یکی از سمت های کلیدی در دولت انتخاب کند.   این نشریه آمریکایی نوشت: در حالیکه بایدن در حال تشکیل کابینه آینده خود است گروه های چپ گرا حزب دموکرات آمریکا در حال فشار به وی هستند تا فهرستی از افراد را برای فعالیت در کاخ سفید استخدام کند. این فهرست شامل دست هایی در سیاست خارجی آمریکا می شوند که به دنبال افزایش دیپلماسی بین آمریکا و ایران و کاهش همکاری بین آمریکا و اسرائیل هستند.

در میان قابل توجه ترین انتخاب های این گروه ها از جمله موسسه تغییر تدریجی، موسسه کشور داری مسئولانه کوئینسی و شورای ملی ایرانیان آمریکا تریتا پارسی است که توسط این گروه ها برای نظارت بر امور خاورمیانه در شورای امنیت ملی کاخ سفید تایید شده است.

به نظر می رسد که جو بایدن به تیم سیاست خارجی خود به ویژه در مساله ایران اطمینان کامل دارد. اما این گروه تا امروز جزییاتی از نقشه ها و جلسات خود ارائه نکرده اند. با اینحال آشنایی این افراد به ویژه بلینکن به عنوان وزیر خارجه و جیک سالیوان به عنوان مشاور امنیت ملی آمریکا با مسائل ایران باعث شده که بایدن ریش و قیچی را تا حد زیادی به دست انها بسپارد. این بی خبری و فرکانس های متفاوتی که شخص بایدن نسبت به بازگشت به برجام می فرستد باعث ایجاد نگرانی هایی شده است.