بررسی آییننامه و نحوه گذراندن تستهای پزشکی لیگهای اروپایی نشان میدهد که هیچ مرکز پزشکیای در لیگهای مطرح اروپایی امتیاز انحصاری ندارد، با این حال امتیاز تستهای پزشکی در ایران به صورت انحصاری به یک مرکز خاص سپرده شده است.
به گزارش تابناک ورزشی؛ تستهای پزشکی بازیکنان لیگ برتر، لیگ یک و لیگ دو که به صورت انحصاری به ایفمارک سپرده شده است؛ موضوعی که هفته گذشته سر و صدای زیادی به پا کرد. ایسنا ابتدا در گزارشی به سود میلیاردی ایفمارک از تستهای پزشکی بازیکنان پرداخت که واکنش سازمان لیگ و فدراسیون پزشکی ورزشی را به دنبال داشت و در ادامه به شکسته شدن انحصار ایفمارک به صورت محدود برای استانهای صاحب دو تا سه تیم انجامید. با این حال همچنان بخش عمدهای از انحصار این کلینیک پزشکی در فوتبال ایران باقی مانده است.
سازمان لیگ فوتبال در دفاع از انحصاری بودن تستهای پزشکی، بیانیهای منتشر کرد که در بخشی از آن آمده است: "معاینات متمرکز بر اساس مصوبه هیات رییسه سازمان لیگ در سال ۱۳۹۴ در مرکز پزشکی سازمان لیگ ( ایفمارک) صورت میگیرد تا باشگاهها در عقد قرارداد با بازیکنان با آسیب دیدگیهای قبلی متضرر نشده و به نوعی از دلالیهای خارج از عرف پیشگیری گردد."
گزارهای که سازمان لیگ فوتبال در دفاع از انحصار ایفمارک استفاده کرده، قابل قبول است اما ایفمارک در معدود مواردی در چرخه جذب بازیکن جدید قرار میگیرد چرا که تستهای پزشکی بازیکنان جدید برای امضای قرارداد، در مراکز پزشکی دیگری غیر از ایفمارک گرفته میشوند پس نمیتوان اعتبار جذب نشدن بازیکنان مصدوم در سالهای اخیر را به ایفمارک داد، بلکه هوشیاری بیشتر باشگاهها نسبت به قبل، تاثیر بیشتری داشته است.
البته انجام تستهای پزشکی بازیکنان جدید در دیگر مراکز پزشکی باعث میشود که باشگاهها دو بار هزینه تست پزشکی برای بازیکنان جدیدشان بپردازند چرا که طبق بند ۱ ماده ۳۴ آییننامه مسابقات سازمان لیگ فوتبال، باشگاهها موظفند که تستهای پزشکی پیش فصلشان را در ایفمارک بگذرانند، در نتیجه بالاجبار حتی بازیکنانی که قبلا تست پزشکی دادهاند هم باید به ایفمارک مراجعه کنند؛ یکی دیگر از مشکلات انحصار ایفمارک در فوتبال ایران!
این دقیقا موضوعی است که بحث زیادی درباره آن میشود. سازمان لیگ در بیانیهاش عنوان کرده بود که ایفمارک زیرمجموعه این سازمان است اما بهتر است برای تنویر افکار عمومی مدارک مالکیتی این مرکز پزشکی منتشر شود تا جای هیچ شک و شبههای باقی نماند.
با این حال به فرض صحت ادعای سازمان لیگ فوتبال، قاعدتا باشگاهها به عنوان بدنه اصلی سازمان لیگ فوتبال باید از درآمدهای ایفمارک بهره ببرند. در حال حاضر علاوه بر شعبه ایفمارک در مرکز ملی فوتبال، شعبه دیگر این مرکز در یک مرکز تجاری فعالیت میکند که در صورت مالکیت سازمان لیگ بر آن، باشگاهها باید مانند هر درآمد دیگری که سازمان لیگ فوتبال دارد، از آن منتفع شوند؛ اتفاقی که نه تنها تاکنون رخ نداده بلکه باشگاهها برای گرفتن خدمات از ایفمارک باید پولی هم پرداخت کنند.
در لیگهای اروپایی چنین انحصاری وجود ندارد و فقط در آییننامه برگزاری مسابقاتشان (مانند پریمیرلیگ انگلیس) پروتکلی درباره تستهای پزشکی اعلام شده تا باشگاهها طبق آن عمل کنند. در نتیجه باشگاههای فوتبال با یکی از مراکز پزشکی شهرشان قرارداد اسپانسری امضا میکنند تا تستهای پزشکیشان را در آن مرکز پزشکی بگذرانند. یعنی نه تنها پولی بابت گذراندن تستهای پزشکی پیشفصل و گرفتن خدمات پزشکی در طول فصل پرداخت نمیکنند، بلکه شاید مبلغی هم بابت تبلیغ آن مرکز پزشکی دریافت کنند.
اما در ایران، ایفمارک با در اختیار داشتن امتیاز انحصاری تستهای پزشکی، هم از باشگاهها بابت گذراندن این تستها مبالغ میلیاردی دریافت میکند و هم این که با مراجعه باشگاههای بزرگ و پرهواداری مانند استقلال، پرسپولیس، سپاهان و تراکتور در ابعاد وسیعی به صورت رایگان تبلیغ میشود.
این موارد نشان دهنده ابهامات زیادی در نحوه فعالیت ایفمارک است و سازمان لیگ فوتبال و مدیران این مرکز پزشکی باید راجع به آن روشنگری کنند. در حال حاضر تنها موضوع مشخص این بحث، اشتباه بودن فعالیت انحصاری ایفمارک است؛ موضوعی که باید توسط هیات رئیسه سازمان لیگ فوتبال حل شده و بند ۱ ماده ۳۴ آییننامه مسابقات اصلاح شود.
منبع:ایسنا