به گزارش «تابناک» به نقل از خبرگزاری صدا و سیما، سید کمال هادیان فر، معاون حمل و نقل وزیر راه و شهرسازی امشب مهمان برنامه صف اول شبکه خبر بود.
سوال: موضوع حمل و نقل مسئله‌ای است که در دهه سوم قرن بیست و یکم، از یک جایگاه کانونی برخوردار است، چهره آشنایی که سالیان دراز در حوزه حمل و نقل هم فعالیت داشتند، البته در نهاد دیگری.
حدود ۴ ماه است که شما به عنوان معاون وزیر راه و شهرسازی در حوزه حمل و نقل منصوب شدید، پیشتر هم در فراجا، تحقیقا یک مسئولیتی در چارچوب راهور داشتید، صحبت‌های متعددی آن زمان می‌شد، چه مقدار احساس تان بر این است که ایراداتی که پیشتر در جایگاه راهور از سیستم حمل و نقل می‌کردید، الان قابلیت حل دارد، توسط وزارت راه و شهرسازی یا خودروسازی یا دیگرانی که در این موضوع دخیل هستند؟
هادیان فر: در مجموعه وزارت راه و شهرسازی وقتی من وارد شدم واقعا به گستردگی فعالیت‌های این وزارتخانه، می‌دانید واقعا فکر کنم دو یا سه وزارتخانه در این وزارتخانه تجمیع شده، شاید جدی‌ترین مسئله آن که هم در عرصه داخلی نقش آفرینی میکند در حوزه حمل و نقل، چه در حوزه مسافر، چه در حوزه بار و در عرصه بین المللی فعال هست، همین بخش حمل و نقل وزارتخانه است.
در حوزه‌های مختلف، چه در حوزه جاده‌ای که در واقع ظرفیت بسیار فوق العاده‌ای ما در وزارت راه داریم، چه در حوزه هوایی بحث هواپیما‌ها و ایرلاین‌ها، همین طور حوزه راه آهن و بحث بنادر و کشتیرانی که بحث گسترده و عظیمی در این بخش است..
آنچه که من معتقدم حالا، چون موضوع بحث ما ایمنی است و شاید سرمنشأ این بحث هم، بحث حوادث و تصادفات و موضوع اینچنینی باشد، قبلا هم من روی این موضوع تاکید کردم، مطالعاتم حکایت از این موضوع است که شاید ۵ عامل اصلی میتواند در تصادفات و حوادث پیشگیری کند، شاید یکی از جدی‌ترین مسئله‌ای که در این بخش وجود دارد، بحث مدیریت است. من چه در زمانی که در پلیس بودم، چه الان، افتخار دارم در معاونت حمل و نقل، وزارت راه و شهرسازی که خدمت مردم عزیزمان باشم، تاکیدم بر این است که مدیریت در سطوح عالی و میانی و پایین خود در هر سطحی که ما تصور کنیم، میتواند در کاهش حوادث و سوانح بسیار موثر باشد.
ما در واقع در لایه مدیریت، نهاد‌های مختلفی داریم، مثل کمیسیون ایمنی راهها که با مسئولیت وزیر راه و شهرسازی اداره می‌شود یا شورای عالی ترافیک شهر‌ها که مسئولیت آن با معاون عمرانی وزیر کشور هست یا مثلا در سطح استان که کمیسیون راهبری پیشگیری از حوادث است که با مسئولیت استاندار‌ها برگزار می‌شود، اما آن سطح عالی که میتواند تاثیرگذار باشد که تاریخ هم نشان میدهد در چند سال اخیر که وقتی به این حوزه توجه شده، توانسته تصادفات را کاهش بدهد، سوانح را کاهش بدهد، در نتیجه جانباختگان و مجروحین را در حوادث کاهش بدهد، آن شورای عالی هماهنگی و ایمنی حمل و نقل کشور است.
در گذشته در دولت مثلا نهم، دهم، بعنوان یک دستورالعمل داخلی ابلاغ شده بود که این کار صورت بگیرد، اما به لطف دولت سیزدهم با حمایت شخص آقای رئیس جمهور، معاون محترم اول ریاست جمهوری و آقای دکتر بذرپاش این در برنامه هفتم گنجانده شد و بعنوان یک شورای عالی مصوب در برنامه دیده شد که میتواند بسیار به نظر من تاثیرگذار باشد، اعتقادم بر این است که اگر، یعنی ما در واقع ۱۳۲ کشور را که در کاهش تصادف اثربخش بودند، بررسی کردیم، دیدیم اگر آنها که ملت و دولت بخواهد، میتواند درصد قابل توجهی از تصادفات و حوادث را کاهش بدهد و قطع به یقین در برنامه هفتم این پیش بینی شده و اثربخش هم خواهد بود.
سوال: و نقش کدام مولفه بیشتر است؟
هادیان فر: در ۵ مولفه‌ای که وجود دارد، من اعتقادم بر این است که بحث مدیریت عامل انسانی و سیره، راه و قوانین و مقررات هر کدام نقش خودشان را دارند، اما گزارش‌ها سازمان بهداشت جهانی تاکید میکند به عامل انسانی، منطقش هم بر این است که خود وسیله به خودی خود عامل بروز تصادف نیست، حتما عامل انسانی نقش دارد یا راه، یا قوانین، قطعا یک عاملی تحت عنوان انسان باید محرک این جریان باشد.
در بعضی از گزارش‌ها ۵۴ درصد، بعضی از کارشناسان و نخبگان تا ۹۲ درصد عامل انسانی را عامل پیشگیری از بروز حوادث می‌دانند، در بحث آموزش و فرهنگ سازی جزء موضوعاتی است که در این حوزه میتواند نقش داشته باشد. اما مدیریت میتواند یک سهم بسزایی در این بخش داشته باشد که هماهنگ کننده این ۴ بخش اصلی باشد و بتواند مطالبه کند، اگر یک تکالیف را ابلاغ کند و بعد هم از دستگاه‌ها و سازمان‌ها مطالبه کند. آنچه که در قانون ما وجود دارد ۳۲ دستگاه در حوزه پیشگیری و کاهش سوانح نقش دارند، بعضی از دستگاه‌ها مطلع هستند.
بعضی ازدستگاه‌ها مطلع نیستند، اما آن که میتواند بعنوان نقطه محوری این کار را مدیریت کند، قطعا همان شورای عالی هماهنگی و ایمنی حمل و نقل است که بعنوان شخص اول دولت به دستگاه‌ها تکالیف را ابلاغ کند و از آنها مطالبه کند که هر کس آن نقش و وظیفه خودش را که دارد، بتواند ایفا کند که آن کاهش اتفاق بیفتد. بخش راه، بخش وسیله هم آن نقش خودشان را دارند که یک تحلیل یا یک تحقیق خبری صورت گرفت در مجموعه پلیس که این سهمی را تعیین میکند مثلا ۱۱ درصد را برای راه پیش بینی می‌کنند، ۱۹ درصد برای پلیس و سایر دستگاه‌هایی که در این بخش هستند.
سوال: بالاخره برای یک کشوری که مثل جمهوری اسلامی ایران این خیلی بد است، حتی ما در آیات قرآنی هم داریم که وقتی یکی کشته می‌شود، گویی که همه را کشتند و اگر یکی زنده بشود، گویی همه زنده شدند و وقتی که آمار‌ها حکایت از این دارد که ما در زمره کشور‌هایی هستیم که تصادفات منجر به مرگ، نسبتا زیاد است، ما برای حل این مشکل چه باید بکنیم؟ یعنی شما بعنوان کسی که هر دو زاویه را تجربه کردید، هم از جایگاه کنونی تان و همچنین از جایگاه قبلی که حاصل تقریبا شاید کوله باری از تجربه در حوزه راه و ترابری و تصادفات و اینها دارید؟
هادیان فر: اگر ما قوانین را درست ببینیم و درست تدوین کنیم و برای آن شاخص بگذاریم، مثلا در برنامه ششم توسعه یک پیش بینی ۳۱ درصد کاهش را برای تصادفات تدوین کردند یا در برنامه هفتم توسعه ۵۰ درصد در طول برنامه یعنی سالی ۱۰ درصد، از آن طرف هم دولت مکلف شده در ۶ ماهه اول برنامه اجرایی این کاهش ۱۰ درصد را تدوین کند، پس اول اگر قانون وجود دارد که الان دارد، کمیسیون‌های مربوطه وجود دارد، شاخص هم برای این بخش تعیین شده است. منتها نکته‌ای که وجود دارد، بحث مدیریت کلانی است که باید اتفاق بیفتد، چه در کمیسیون ایمنی راهها که ما داریم اداره میکنیم با مسئولیت شخص اقای وزیر راه، چه در شورای عالی ترافیک، چه در آن شورای سطح بالایی که تحت عنوان شورای عالی هماهنگی ایمنی حمل و نقل باید اتفاق بیفتد، استانداران در بخش خودشان باید این سیاست‌های جاری که ابلاغ می‌شود را دنبال کنند.
در بحث عامل انسانی، عامل انسانی بحث بسیار جدی است، شما نگاه کنید؛ در بحث پویش‌ها یا مشارکت‌هایی که مردم در این حوزه داشتند، مثلا شما نگاه کنید در دهه ۸۰ ما ۲۸ هزار کشته داشتیم، آن زمان مثلا سطح انتظار تا ۳۵ هزار هم می‌رفت، یعنی تحلیل‌ها می‌گفت اگر دولت برای آن پیش بینی و تمهیدی نداشته باشد، تا ۳۵ هزار نفر کشته هم افزایش پیدا میکند.
اما دستگاه‌هایی که فرهنگ ساز بودند، دستگاه‌هایی که در ترویج آموزش نقش داشتند، همین صدا و سیمای خودمان، شما نگاه کنید تمام قد وارد این مقوله شد و پویش‌هایی مثل همیار پلیس راهور که می‌آمدند، تحقیق این را می‌گوید، مطالعات مکتوب این را می‌گوید ۱۸ درصد تخلفات در آن دوره توسط همین همیاران که امروز جوانان و مردم و خانم‌های این مملکت هستند کاهش پیدا کرده بود. شما نگاه کنید نهادینه شدن کمربند ایمنی، برای رانندگان یا سرنشینان وسیله، اساسا خروجی آن پویش است که اتفاق افتاده که امیدواریم ادامه دار هم باشد.
فلذا نقش عامل انسانی نقش بسیار موثری است که باید مثلا از دبستان، راهنمایی، دبیرستان، سطح دانشگاه در بخش‌های مختلف به آن توجه بشود و آن آموزش‌های پیاپی، تبلیغات پیاپی مستمر باید به مردم گفته شود و مردم مطلع بشوند از حوادث و تصادف که امری اجتناب ناپذیر در حوزه حمل و نقل است. یا بحث‌هایی هم در بحث راه وجود دارد، بالاخره ما تقریبا درون شهر یا برون شهر تقریبا ۵۲۰۰ نقطه حادثه خیز داریم شاید ۳۲۰۰ تای آن مربوط به جاده‌های کشور است.
ما تقریبا ۵۳۰ هزار کیلومتر طول راه‌های کشورمان است، ۲۹۷ هزار کیلومتر راه‌های اصلی ما است، مابقی روستایی و بخش‌های مختلف است، میزان تردد که امروز مرز وسیله نقلیه ما موتور و ماشین مان دارد به ۴۰ میلیون وسیله در کشور می‌رسد، من یک گزارشی می‌گرفتم، مثلا سال گذشته ما فقط در جاده‌های کشور ۸ و نیم میلیارد تردد داشتیم، عدد قابل توجهی است در تردد، شما می‌دانید رابطه تردد با رابطه تصادف کاملا معنادار است در این بخش. از این تعداد ما ۸۸۷ نقطه پرتصادف را داشتیم که واقعا با منابعی که خود وزارت راه با تدبیر شخص وزیر راه که واقعا هم علاقمند هستند که بتوانند کاهش ایجاد کنند در تصادفات و یک نفر هم که در تصادف جان خودش را از دست میدهد، واقعا روز سختی برای همه ما است، ۴۱۲ نقطه برطرف شد.
سوال: همکاران من در مورد این بحث نقاط حادثه خیز که بیش از یک دهه است که این واژه وارد ادبیات مسئولان کشور شده و واقعا باید راهی برای حل این معضل پیدا کرد، گزارشی تهیه شده می‌بینیم و راجع به آن صحبت میکنیم.
(پخش گزارش)
سوال: ما در مورد نقاط حادثه خیز این گزارش را دیدیم و تقریبا این نقاط حادثه خیز جا‌هایی هست که ما بار‌ها و بار‌ها شاهد این هستیم که تصادف صورت می‌گیرد و برخی از افراد جان خودشان را از دست میدهند، ما برای حل این مشکل باید چه کار کنیم یعنی چه کسی باید پیشقدم بشود در این موضوع؟
هادیان فر: در بحث نقاط حادثه خیز ما یکسری نقاط را داریم که مربوط به گذشته است، ما بالاخره تقریبا ۴۶ هزار کیلومتر از این ۲۹۷ هزار کیلومتر راه‌های اصلی است که جداشونده دارد، تابلو‌های افقی و عمودی آن مناسب است، اما ما راه‌های فرعی زیادی داریم که عرض راه کم است و جداشونده هم در بعضی از محور‌ها ما نداریم که تصادفات را رخ به رخ در این اتفاق می‌افتد، الان دوستان هم که می‌گویند واقعا منابع مناسبی می‌خواهد برای این که شما مثلا یک دفعه ۲۰۰-۳۰۰ کیلومتر راه را جداشونده بگذارید که جداشونده بتواند مسیر را جدا کند تا تصادف رخ به رخ اتفاق نیفتد، بعضا عرض راه هم کم است، وقتی می‌خواهیم مسیر را دوتا کنیم، حتما باید عرض راه را پهن‌تر بکنیم و هزینه‌های زیادی در این بخش وجود دارد، منتها از این نقاطی که وجود دارد یک صورتجلسه‌ای بین پلیس و سازمان راهداری انجام شده که ۸۸۷ نقطه ما پرتصادف است از آن ۳۲۰۰ نقطه‌ای که وجود دارد.
سوال: بین پلیس و راه و شهرسازی در مورد نقاط حادثه خیز اختلاف معنایی وجود ندارد که مثلا پلیس یک تعریفی داشته باشد و راه و شهرسازی تعریف دیگر؟
هادیان فر: نه، ما قبلا هم مورد اختلافی نداشتیم، منتها داده ما داده دقیقی نیست، مثلا پلیس که می‌رود یک صحنه تصادف را کروکی می‌کشد، چون ما نقطه جی آی اسی نداریم که به مختصات دقیق برسیم، می‌گوید مثلا در این نقطه‌ای که رفته، ۱۰ متر این طرف‌تر، ۵ متر این طرف‌تر در کروکی درج میکند، این یک مقدار مشکل ایجاد کرده بود، منتها الان با طرح کروکی الکترونیک که در پلیس دارد اتفاق می‌افتد، این خیلی کم میکند، دیگر مختصات روی تبلت ثبت می‌شود و اطلاعات دقیق از آن استخراج می‌شود، اما به جهت این که ما معطل نمانیم تا زمانی که اطلاعات جی آی اسی دست مان را می‌گیرد مثلا برای پایان امسال به نظرم اطلاعات ما در نقاط حادثه خیز که از پلیس دریافت خواهیم کرد، خیلی دقیق‌تر خواهد بود.
چون کروکی‌ها الکترونیک است، روی مختصات جی آی اسی به ما گزارش میدهد، منتها روی نقاط گذشته کاری که صورت گرفته، توافق شده روی کروکی پلیس، رئیس پاسگاه‌های پلیس راه با راهدار‌ها نشستند، صورتجلسه کردند به این ۸۸۷ نقطه رسیدند که واقعا از منابع داخل وزارتخانه با تاکید آقای وزیر ۴۱۲ نقطه آن برطرف شده، ۴۷۵ تای آن مانده که امسال جزو اولویت‌ها است، منتها آنچه که پیش بینی شده بود در برنامه هفتم با تاکید معاون محترم اول ریاست جمهوری، هم بعنوان پیشنهاد دولت بود در لایحه که ۳ همت را به وزارت راه داده بشود برای رفع نقاط حادثه خیز که مجلس هم تصویب کرده، یک گیر و گور‌های جزئی دارد که امیدواریم در این چند روز انشاالله برطرف بشود، اگر آن منابع بیاید، قطع به یقین رفع نقاط حادثه خیز سرعت بیشتری خواهد گرفت و می‌توانیم انشاالله به گونه‌ای عمل کنیم که حداقل در راه‌هایی که پرتصادف هست این تصادفات به کمترین حد ممکن برسد که انشاالله نور کافی، تابلو، علائم، تعریض راه، جداشونده، موضوعات اصلی است که در این بخش باید به آن توجه بشود.
ما در گزارش‌ها هم داریم، گذشته از نقاطی که گفته شد، تقریبا ۶۰ درصد از تصادفات ما در ۳۰ کیلومتری اول یا ۳۰ کیلومتری پایانی شهر‌ها اتفاق می‌افتد، آن هم به جهت این که هم مشکل رفتاری راننده دارد، هم یک مقدار مشکل بحث تداخل شهر و جاده دچار مشکل شده، یک جا‌هایی مثلا حریم شهر است، اما تصادف در آن بخش دارد اتفاق می‌افتد، هنوز وارد جاده نشدیم، یک جایی حریم جاده است که آن بحث مدیریتی است که اینها دارد حل می‌شود یا نور و یا ... در بحث رفتار انسانی این که راننده غالبا راننده‌های شهر هستند کسانی که در طول روز می‌روند اداره و محل کارشان و کسب و کارشان با ماشین است، بعد یک بار تصمیم می‌گیرند مثلا یک جاده طولانی را بروند، شتاب و عجله و ناآشنا بودن با مسیر.
آمار می‌گوید مثلا همان ۶۰ درصد اینهاست که تصادف می‌کنند یا مثلا به اولین شهری که می‌خواهند بایستند، برسند، باز شتاب و عجله و خستگی و خواب آلودگی، اینها باز سبب می‌شود که آنجا این اتفاق بیفتد، این هم جزء آن موضوعاتی است که در کمیسیون ایمنی راهها و در شورای عالی با حضور معاون محترم اول ریاست جمهوری مصوب شده است و تکالیفی است که به استانداران واگذار شده که آقایان استانداران چه بحث حریم سازمان راهداری، چه بحث حریم شهرداری اینها را باید حل کنند و ما بتوانیم در هر صورت به آن توجه بیشتری بکنیم.
شما ببینید در نوروز که اقای وزیر کشور بر اساس مصوبات شورای عالی تدبیر کردند که استانداران در این حوزه ورود کنند، مثلا آن ۶۰ درصد رسید به ۵۶ درصد، چرا؟ چون استانداران یکسری برنامه‌های توقفی گذاشته بودند، مثل همین کار‌های سنتی و پذیرایی مختصر از مسافرین نوروزی که در این ۳۰ کیلومتر یا آخر یا ابتدا چند دقیقه می‌ایستادند، یک توقفی انجام می‌شد و حوادث و در تصادف کاهش پیدا کرد، یعنی گذشته از این که ما نقاط حادثه خیز را داریم که باید برطرف بکنیم یک مشکلات اینچنینی هم هست که نمی‌شود گفت نقطه حادثه خیز، اما عامل تصادف یا علت تصادف در این ۶۰ کیلومتر اتفاق می‌افتد.
سوال: در زمانی که در فراجا بودید، این کمیسیون ایمنی راهها را با همه اعضا به صورت مستمر برگزار می‌کردید، شورای عالی ترافیک هم تقریبا در این دولت، برگزار می‌شود، گرچه متاسفانه بسیاری از شورا‌های عالی در دوره‌های قبل ۴ سال ۵ سال بعضی اوقات ۷-۸ سال اصلا برگزار نشد، چه مقدار تشکیل این کمیسیون و این شورا‌ها میتواند اراده همه دستگاه‌ها را برای کاهش این تلفات جاده‌ای فراهم کند؟
هادیان فر: قطع به یقین وقتی قانونگذار چنین کمیسیون‌ها و شورایی را پیش بینی کرده، تاثیرگذار است، بحث شورای عالی ترافیک در شهر‌ها که بیشتر مسائل شهر را با شهرداری‌ها دنبال میکند، کمیسیون ایمنی یک مقدار کلان‌تر است، هم بحث جاده است و هم بحث ایمنی شهر‌ها جزو موضوعات جدی است، بالاخره جلساتی که برگزار می‌شود، هر آن چیزی که دستگاه‌هایی که عضو هستند، نیاز دارند به عنوان مصوبه، طرح مسئله می‌شود در کمیته‌ها و در نهایت در کمیسیون ایمنی راهها مصوب می‌شود.
مثلا ما در جلسه هفته گذشته که با حضور آقای وزیر برگزار شد، یکی از موضوعات جدی که در دستور کار داریم تدوین برنامه اجرایی ۱۰ درصد کاهش به ازای هر سال، بر اساس برنامه هفتم که ۵۰ درصد در طول برنامه، خیلی بحث مهمی است. الان دستگاه‌ها مکلف شدند هر کس در حوزه وظیفه خودش برود، پیش نویس برنامه را بیاورند که مثلا پلیس می‌خواهد در این برنامه چه کار کند؟ یا سازمان راهداری می‌خواهد چه کار بکند؟ یا بخش‌های مختلفی که در کمیسیون ما نقش دارند و به آنها مسئولیت واگذار شده، ما حتی از این ان جی او‌ها بخش خصوصی هم درخواست کردیم کسانی که نماینده دارند در کمیسیون ایمنی راهها، که اگر طرحی برای پیشگیری و کاهش سوانح و تصادفات دارند، در برنامه هفتم هم که می‌خواهند لحاظ کنیم، طرح پیشنهادی شان را بیاورند در کمیسیون، درکمیته مطرح می‌شود نهایتا می‌آید در کمیسیون با حضور آقای وزیر به تصویب می‌رسد و بعد هم انشاالله می‌بریم در شورای عالی تصویب میکنیم و بعد می‌شود آیین نامه اجرایی آن برنامه کاهشی که در قانون برای آن پیش بینی شده است.
سوال: خود شما وقتی که در فراجا و قبل از آن در ناجا بودید، بحث این که یک مسئولیتی هم برعهده خودروسازان هم هست که خودروی با کیفیت و ایمن برای حرکت در جاده‌ها تولید شود، در این زمینه چه کار باید کرد؟ یعنی الان وزارت راه و شهرسازی چه اقدامی باید انجام بدهد؟ چون هر دوتا الان دولت است یعنی صمت و صنعت و راه و شهرسازی.
هادیان فر: ما الان این مسئولیت را در کمیسیون ایمنی داریم، یعنی آن ۵ عاملی که خدمت شما عرض کردم، جزء موضوعاتی است که ما در کمیسیون ایمنی راهها دنبال میکنیم، ما نمی‌توانیم بیاییم متمرکز بشویم، صرفا بگوییم به عامل انسانی و هر چه اتفاق می‌افتد عامل انسانی در آن نقش دارد، نه، این حرف درستی نیست، چون عوامل دیگر هم موثر هستند؛ این را از آن منظر هم ما دنبال میکنیم.
ما هفته گذشته جلسه‌ای خدمت آقای دکتر علی آبادی، وزیر صنعت معدن و تجارت، داشتیم، در حاشیه یک جلسه بود برای حل مشکل ... که بسیار هم علاقمند و با اراده دارند دنبال می‌کنند، نکته جالب این که ایشان از من مطالبه کردند، مانند همین سوالی که جنابعالی کردید که چه کار کنیم ایمنی در خودروهایمان ارتقاء پیدا کند؟ من امدم در واقع یک بیان تاریخی کردم که اگر مثلا در دهه ۸۰ یک کاهشی ایجاد شد، چه عواملی باعث کاهش جانباختگان و مجروحین حوادث شد؟ یکی از موضوعاتی که آن زمان اتفاق افتاد واردات بود، واردات خودرو‌های ایمن و خودرو‌های داخلی رفتند سمت این که با خودرو‌های وارداتی رقابت کنند.
یعنی دیدند؛ هر چه قیمت را ارزان می‌کنند، باز خریداری وجود ندارد، بعد آمدند ایربگ و موضوعات کیفی سازی را روی خودرو‌های ایران خودرو، سایپا ایجاد کردند، همین واردات ضمن این که ایمن سازی را ارتقا می‌داد، رقابت هم برای خودروساز ایجاد می کند، الان شما نگاه کنید همین خودرو‌هایی که واقعا جای تشکر هم دارد، وزارت صنعت بالاخره با منابع محدود اجازه ورود میدهد، خودروساز داخلی احساس رقابت بیشتری در بحث کیفیت میکند، این هم جزء موضوعات جدی ایشان بود و جزء برنامه‌ای بود که حتما وزارت صنعت در بحث ایمن سازی دارد دنبال میکند، من به ایشان هم عرض کردم، گفتم؛ تمام خودرو‌های دنیا سه چهار شاخصه اصلی دارند، یکی بحث زیبایی است، یکی بحث کیفیت است، یکی بحث ارزانی است، یکی بحث ایمنی است.
اعتقاد من بر این است کسی که پشت فرمان می‌نشیند، انسان است و انسان هم هر لحظه ممکن است اتفاقی برایش بیفتد، قلبش بگیرد، حالش بد بشود و در واقع از آن هوش و شعوری که پشت فرمان است فارغ شود، انسان است دیگر، اینجا است که اگر حادثه‌ای اتفاق افتاد چه کسی یا چه چیزی باید از جان انسان دفاع کند؟ حتما وسیله نقلیه است. پس ایمنی جزء جدی‌ترین مسائلی است که در تولید خودرو در آن نقش دارد، ایمنی وسیله ما استاندارد‌های ۸۵ گانه داریم مُرّ اینها باید اجرا شود و با دقت کنترل شود، ما نباید بگوییم مثلا چند سال پیش که فلان خودرو می‌خواسته تولید شود یک بار تست کرش انجام داده، یک بار مثلا استاندارد دیده، دیگر رها کردیم، که خط تولید به کجا رسیده.
الان باید کنترل بکنیم، این هم تاکید مقام معظم رهبری است که بار‌ها شما از فرمایشات حضرت اقا شنیدید؛ بحث ایمنی است، آقا در فرمایش شان هست که یکی از دغدغه‌های جدی من؛ تصادفات و تلفات بخصوص در نوروز است، ما محضر آقای رئیس جمهور هم بودیم، آقای رئیس جمهور بار‌ها به این حوزه تاکید کردند و واقعا اراده هست که این حل بشود و باید هم حل شود، خودروسازان هم علاقمند هستند که این را حل کنند، شاسی، ورق، بدنه، استحکام وسیله، اینها بحث‌های مهمی است. امیدواریم که انشاالله ما از منظر کمیسیون ایمنی راهها دنبال میکنیم مطالبه میکنیم و ارائه دادیم که آقای دکتر مخبر خیلی هم ناراحت شدند، دستورات خیلی خوبی هم دادند که برای حل این مسئله که باید جدی‌تر وارد این فضا شد .
در هر صورت این احتیاج به زمان دارد، اگر ما بگوییم حالا مثلاً تا هفته دیگر درست می‌شود، تا آخر سال درست می‌شود، نه بالاخره به اصطلاح صنعت احتیاج به زمان دارد، اما می‌دانم تیم‌های فنی شان دارند کار می‌کنند که بتوانند در استحکام وسیله کیفیت وسیله کار بکنند، حالا مشکل ارزانی و گرانی ماشین هم که دیگر خیلی بر می‌گردد به وضعیت تورم، خیلی دست خودروساز و اینها نیست، اما امیدواریم که انشاءالله روز به روز بهبود پیدا کند و قطعاً اراده دولت بر این هست که بتوانیم خودرو‌های ملی یعنی من همیشه اصرارم برای این است که واقعاً آرزوی من بر این است که خودرو ملی تولید کنیم، شما هم من شنیدم ازتون بار‌ها که مثلاً ما الحمدلله به لطف خدا بر اساس خودکفایی، قدرت موشکی داریم، اعتماد به جوانان ما چطور مثلاً تو خودرو نمی‌توانیم به جوانان اعتماد کنیم؟ چطور نمی‌توانیم یک خودروی ساده‌ای که مثلاً چین روزی چند هزار تیراژ از این خودرو را می‌سازد، ما نمی‌توانیم مثلاً خودرو ملی بسازیم، قطعاً می‌توانیم بسازیم.
به نظرم باید نگاه ما به بیرون کمتر اتفاق بیفتد، نگاه به جوان‌ها و شرکت‌های دانش بنیان و افرادی که توانمند تو این حوزه هستند قطعاً می‌توانیم که آقای وزیر هم گفتند؛ من جدی دنبال این موضوع هستم که بتوانیم خودروی ملی داشته باشیم و انشاءالله بدنه، شاسی و همه چیز یک خودروی ملی در تراز کشور‌های توسعه‌یافته، ان شاءالله داشته باشیم که هم نیاز کشور را تامین کند، هم بتوانیم در واقع صادرات و بخش اقتصادش را فعال کنیم.
سوال: در حکمی که وزیر راه و شهرسازی برای حضرت عالی نوشتند که تاسیس مرکز ملی ایمنی و بررسی سوانح حمل و نقل، به‌روزرسانی استاندارد‌ها و تدوین نظام جامع کاهش سوانح حمل و نقل این موضوعات، موضوعات بسیار مهمی هست و خوب طبعاً در دستور کار شما هم قرار گرفته، احتمالاً الان کدامش یک تدبیر واقعی طراحی شده که مثلاً ما بگوییم که برای تاسیس مرکز ملی ایمنی این کار را شروع کردیم، ممکن است حالا دو ماه، ممکن است، دو سال دیگر جواب بدهد، اما در هرحال شروع شده این اقدام؟
هادیان فر: بله، این یک کار بسیار مهمی است و واقعاً یک اشکال و گپی است که در واقع تو کشور در این بخش وجود دارد که جزو در واقع مطالبات ایکائو از ایران هم هست، حالا سازمان‌های بین المللی که این موضوع را دنبال می‌کنند بحث بسیار جدی است خوب در چند سال گذشته هم تقریبا انجام نشده، آقای وزیر خیلی اصرار دارند که این اتفاق رخ بدهد و کار بسیار سختی هم هست. ما جلساتی را شروع کردیم در وزارتخانه که بتوانیم اول بحث مطالعاتی این بخش را دنبال کنیم، دوم؛ ساز و کار‌هایی که نیاز است.
برای اینکه افراد متخصص و افرادی که در واقع دانش این بخش را دارند، دور هم جمع کنیم و این مرکز را در واقع انشاءالله راه‌اندازی کنیم، هرچند در قانون پیش‌بینی شده حتی در این مسئولیت در تراز ابتدا پیش بینی شده بود به عنوان یکی از مثلاً معاونین شخص یک رئیس‌جمهور، بعد گفتند؛ آقا مثلاً رئیس این مرکز باید به عنوان یکی از معاونین وزیر راه در واقع باید نقش‌آفرینی کند.
خوب بحث بسیار مهمی است که خدایی نکرده حوادثی که اتفاق می‌افتد تو سوانح هوایی و به خصوص حالا آن‌هایی که مطالبه ایکائو است که افراد متخصص و مرکزی که به عنوان مرکزی است که به اصطلاح گواهی و صلاحیت این کار را دارد، باید رسیدگی کند و گزارشاتش را به ایکائو و بخش‌های مختلف برای رفع این نقیصه یا مشکل دیگر بیاید ارائه بدهد، در هر صورت، کار سختی است.
ما الان در جلساتی که می‌گذاریم تقریباً تعدادی از عزیزانمان که زیاد هم هستند در این بخش، در بحث هوایی، در بحث ریل، بحث بنادر و کشتیرانی و بحث زمینی، جزو موضوعاتی است که در واقع شناسایی شده که جدی‌تر دنبال میکنیم و انشاءالله به نتیجه برسد.
قطع به یقین به اصطلاح بررسی‌ها، تحلیل‌هایی که از این مرکز در می‌آید، میتواند کاهش‌دهنده حوادث و سوانح باشد، میتواند در واقع به گونه‌ای باشد که این سوانح در این کشور، تکرار نشود و حتماً باید این اتفاق بیفتد، الان چرا موردی مثلاً اتفاق می‌افتد و خدای نکرده حادثه‌ای اتفاق بیفتد، میتواند گزارش‌های غیر رسمی بدهد، از افراد خبره استفاده می‌کنند، می‌روند بررسی می‌کنند، بررسی‌های فنی علت حادثه واقعاً مثلاً حادث است، مستمر است هر چی، اینها رو در واقع احصا می‌کنند و گزارش ارائه میدهند، اما اینها در واقع گزارشات متقن و استانداردی نیست که بتواند به اصطلاح گره گشا باشد و موجب پیشگیری از حوادث بعدی شود، لذا باید حتماً این مرکز راه اندازی شود، کار خیلی سختی است که آقای وزیر واگذار کردند، می‌گویم در چند سال گذشته، واقعاً هم حالا اراده بوده که اتفاق بیفتد، اما انجام نشده، به هر حال امیدوار هستیم که امسال بتوانیم این مرکز را ان شاءالله راه بیندازیم..
سوال: خوب فارغ از موضوع حوادث که انشاءالله باید تدبیر اندیشید و واقعاً یک نفر هم وقتی که جان خودش را در این حوادث از دست میدهد، همه در واقع ناراحت می‌شوند از اینکه چرا باید یک چنین حادثه‌ای اتفاق بیفتد و تاثیرات جامعه‌شناسی و روان‌شناسی و اجتماعی که روی خانواده‌ها و حتی جامعه می‌گذارد، باید برایش تدبیر کرد. اما الان می‌پردازیم به موضوع دیگری.
ایران در واقع یک جایگاه ویژه‌ای در حمل و نقل بین المللی دارد، دالان شمال- جنوب که در واقع کشور‌های آسیای مرکزی را به دریای آزاد و خلیج فارس وصل میکند و بحث دالان شرقی- غربی که در واقع زمینه را فراهم میکند تا کشور‌های آفریقا و اروپا را به هم وصل کند و حالا به ترکیه و به کشور‌های غرب آسیا و اینها، ما ابتدا گزارشی را در مورد وضعیت حمل و نقل بین المللی در داخل کشور می‌بینیم، بعد راجع به این صحبت میکنیم. با توجه به اینکه شما سکان‌دار حمل و نقل کشور هستید، ببینیم که چه اقدامی باید صورت بگیرد برای رونق این در واقع صنعت که میتواند کشور را به سمت پویایی و انشاءالله پیشرفت سوق بدهد.
(پخش گزارش)
سوال: جناب آقای هادیان فر خیلی ما نتوانستیم به آن پیش‌بینی‌ها و برآوردی که باید در برنامه ششم در حوزه ریل که مثلاً برای بار سی درصد برای جا به جایی مسافر به بیست درصد نزدیک بشویم و چرا این اتفاق نیفتاده؟
هادیانفر: ببینید من تو این سه ماه و اندی که در وزارت خانه هستم، یکی از موضوعات پر اولویت ما تاکید آقای وزیر هست، هرچند که سیاست‌های کلی نظام توسط مقام معظم رهبری هم ابلاغ شد، بحث توسعه کریدورها، بحث ایران راه و موضوعات مختلف جزء تاکیداتی است که آقای رئیس جمهور در برنامه هفتم هم، ما ستاد ملی ترانزیت در واقع تصویب شد که به نظرم این خیلی میتواند کمک کند به این جاده، در حوزه ترانزیت به نظرم خیلی در دولت‌های گذشته به هماهنگی و یکپارچگی این بخش توجه نشده، شما سیاست بین الملل را دنبال می‌کنید، قطعاً می‌دانید که کشور‌هایی که مسیر متقن شان ما بودیم از شمال به جنوب، جنوب به شمال، شرق به غرب، غرب به شرق، در واقع اینها از مسیر‌های جایگزین الان دارند استفاده می‌کنند.
در خبر‌های شما بود در هفته گذشته؛ در واقع پیمان قطر و امارات و عراق و ترکیه که مسیری به عنوان مسیر ترانزیت از کنار گذر جمهوری اسلامی، چهار کشور پیمان بستند که تقریباً چهارده و نیم میلیارد دلار هم ارزش این کریدور جنوب به شمال از فاب هست تا استانبول.
این جزو موضوعاتی است که با عنوان روش‌های جایگزین دارد، توسعه پیدا میکند، حالا یا بخش‌های مختلف یا مسیر‌هایی که ما از مسیر هند داریم که مسیر ایران خیلی برایشان به صرفه است، اما متاسفانه اقبالی در این حوزه در واقع خیلی نشان نمیدهند یا کریدور شمال به جنوب ما که الان چند سالی است که لنگ احداث مسیر آستارا به رشت است، صد و شصت و دو کیلومتر که خوب با روس‌ها ما حتی یک وام یک و شش دهم میلیارد دلار هم مصوب شد که تکلیف آقای رئیس‌جمهور هم هست که باید انجام بشود، اما چند سالی است که هنوز اقدام جدی صورت نگرفته که حالا این چند ماه واقعاً ما داریم به جد دنبال میکنیم که سریع‌تر بتوانیم به فاز‌های اجرایی اش برسیم، بتوانیم توافقاتی با روس انجام بدهیم، بتوانیم صد و شصت و دو کیلومتر ریل را در واقع احداث کنیم، ببینید همین امروز صبح هم یکی از جلسات ما راجع به همین بود یا روز چهارشنبه جلسه‌ای که با رئیس بنادر داشتیم که چرا مثلاً خیلی اقبالی توسط کشور‌ها از این مسیر که مسیر امن و ایمنی برایشان هست، نمی‌شود.
ما در واقع در آن رتبه، رتبه ایران، رتبه غیر قابل توجهی نیست، شاید در آنجا پنج شش آیتم اصلی وجود دارد؛ شاید جدی‌ترین مسئله‌اش، یکی بحث زمان است، یک بحث ارزانی است، یکی بحث کیفیت خدمات هست، یکی بحث رصد بار توسط صاحب بار هست و موضوعات این چنینی.
من در جلسه صبح هم عرض کردم به دوستان حضور ما به نوعی اگر بخواهیم نظامی صحبت کنیم، سازمانی هست، اما سازمان یافته در حوزه ترانزیت نیستیم، یعنی در واقع آن پیش بینی پذیری که امروز دنیا به آن توجه میکند که این بار من از این مبدا، این مقصد چه قدر برای من هزینه بر می‌دارد؟ در تناژ یا در چه زمانی این بار من می‌رسد؟ با چه کیفیتی می‌رسد؟ امروز شاخص در دنیا است. حتماً ما باید پلتفرمی ایجاد کنیم که قابل رصد باشد، حتماً باید یک ساز و کاری ایجاد کنیم که دستگاه‌هایی که در آن نقش دارند، بنادر، کشتیرانی، گمرک، پلیس، راهداری و هر بخشی که در ترانزیت نقش‌دارد، در آن پلتفرم دیده بشود که کی بار را تحویل گرفت؟ با چه کیفیتی؟ در چه بازه زمانی؟ با چه قیمتی؟
که در واقع صاحب بار به این اطمینان برسد که این مسیر، مسیر بسیار ارزان از نظر زمانی است. مثلا من یکی از مسیر‌ها را نگاه می‌کردم هم مثلاً در هر بارش هر کانتینر ششصد دلار و در واقع مثلاً بیست و چهار روز زمان لازم است، اما همین اگر در مسیر ما نگاه کنید شاید با شانزده روز بتواند، عبور کند، اما اقبال به آن سمت است، این را باید درستش کنیم.
بحث ایران راه، بحث بسیار درستی است، باید اتفاق بیفتد، هرکشوری که می‌خواهد از مسیر ما عبور بکند، چه هوایی، چه زمینی، چه استفاده از بنادر، باید در واقع شرایط به گونه‌ای باشد که بتواند در کمترین زمان ممکن با کمترین هزینه‌ای که ممکن هست بتواند بارش را درواقع جابه جا کند، قطع به یقین اگر ما انشاءالله آن پلتفرم را درست کنیم و سازماندهی را بین دستگاه‌ها و سازمان‌هایی که نقش دارند، درست کنیم، به نظرم اقبال به سمت ایران بیش از سایر کشور‌ها هستش در حوزه ترانزیت.
سوال: خوب گاهی اوقات در کشورمان بعضی رخداد‌هایی اتفاق می‌افتد که سرریز می‌شود روی موضوع حمل و نقل، از سه چهار ماه دیگر ما اربعین را داریم، صد‌ها هزار تن از شمال و جنوب و شرق و اینها می‌روند به سمت غرب و چه داخلی‌ها، چه مهمان‌هایی که از طریق مرز‌های شرقی از پاکستان و شبه قاره می‌آیند و تبدیل می‌شود به یک موضوع فراملی. شما به عنوان سکان دار حمل و نقل کشور آیا از الان تدبیری اندیشید برای مثلاً روز‌هایی که منتهی می‌شود به اربعین که ما کمبود اتوبوس نداشته باشیم، کسی جا نماند، چون هم یک بحث اعتقادی و هم یک بحث بالاخره ملی و بحث حرفه‌ای هست در حوزه حمل و نقل؟
هادیانفر: ما فکر کنم هفته گذشته، چهارمین جلسه اربعین را در وزارت راه از سال گذشته شروع کرده بودیم، برگزار کردیم، همه دستگاه‌هایی که نقش دارند، یکی از جدی‌ترین مسائل ما بحث ناترازی ناوگان ما هست نسبت به زائرینی که در اربعین داریم. پیش بینی‌مان این هستش که امسال به مرز چهار میلیون زائر برسیم، سال گذشته خاطرتان باشد نزدیک سه میلیون و پانصد هزار نفر زائر ایرانی، عزیزان ما از پاکستان و افغانستان و سایر کشور‌ها بودند، شاید پیش‌بینی امسال اگر شرایط مطلوب باشد که هست تا چهار میلیون زائر باشد.
از این تعداد بخش زیادی که از خودروی شخصی استفاده می‌کنند، بخشی از ناوگان عمومی ما استفاده می‌کنند در قالب اتوبوس‌ها و قطار، که تا خرمشهر می‌آید، ظرفیت زیادی را تکلیف کرده‌ایم که شرکت راه آهن در این بخش ایجاد کند، دراین بخش اخیر ما میزبان معاون وزیر حمل و نقل عراق بودیم، در جلسه‌ای که خدمت آقای وزیر آمدم و چند تا خواسته از ایشون داشتیم، یکی درخواست داشتیم که بتوانند به اصطلاح خودرو‌های شخصی ما وارد کشور عراق بشوند.
یکی بحث مسیر دریایی ما هست، از آبادان به واصلیه و از خرمشهر به بصره که این قرار شد زودتر اتفاق بیفتد قبل از اربعین که از مسیر دریا بتوانیم زائرین را جابه جا کنیم، ما یک ناترازی در اتوبوس داریم و جز مشکلاتمان هست، در سالیان گذشته هم تمهیداتی پیش بینی شده که بتوانیم ظرفیت را افزایش بدهیم، همین اخیر در واقع مصوبه‌ای است که صد و پنجاه میلیون یورو اختصاص داده شد و من تشکر می‌کنم از معاون اول ریاست جمهوری و آقای علی آبادی واقعاً کمک کردند و بانک مرکزی که انشاءالله با شرکت‌هایی که در حوزه حمل‌ونقل توان دارند بتوانند دو هزار دستگاه زیر پنج سال در واقع کار کرد را وارد کشور کنند.
امیدواریم به اربعین برسد، اما اگر تا آن ایام هم اتوبوس‌ها به ما نرسد، پیش‌بینی‌های داریم که بتوانیم انشاءالله به راحتی اتوبوس‌ها را برای اربعین را تامین کنیم.
شما مستحضرید ما دقیقاً در پیک اربعین تقریباً در شهریور ماه، اوج سفر‌های داخل کشور هم داریم، اما نمی‌شود اتوبوس‌ها را همه را اختصاص بدهیم، سعی میکنیم حداکثر ظرفیت را بتوانیم اختصاص بدهیم. بحث خدمات مطلوب عزیزانمان و ایمنی جرو موضوعات جدی است که انشاءالله در دستور کار داریم و انشاءالله اگر خداوند یاری کند که قطعاً میکند ما بتوانیم اربعین خوب و بدون دغدغه را انشاءالله برای مردم عزیزمان داشته باشیم.
سوال: یکی از موضوعاتی که به عنوان طرح‌های ملی در دستور کار وزارت راه و شهرسازی قرار گرفت، بحث سامانه سپه تن بود که برای اینکه نظارت کند روی رفتار و سرعت خودروها، خودرو‌های سنگین، اتوبوس‌ها و کامیون‌ها و اینها و حتی در یک مقطعی بحث سوخت را هم از این طریق قرار شد که به کامیون داران داده شود و اتوبوس‌ها، الان وضعیت چطور است؟ یعنی چه تعداد پیوستند به این طرح به این سامانه و آینده را چطور می‌بینید؟
هادیانفر: سپه تن دو بخش دارد یک بخش، بخش بحث اتوبوس‌ها هست یک بحثی هستش که سیصد و هشتاد و شش هزار کامیون تریلی تانکر‌هایی که تا حالا هیچ ابزار کنترلی در کشور نداشتند، اینها مجهز بشوند درواقع به سامانه سپهتن، در بحث گذشته این سپهتن اتوبوس‌ها بود حالا یک اطلاعات محدودی می‌داد پلیس و سازمان راهداری هم نمی‌توانستند زیاد استفاده کنند.
کار جدیدی که صورت گرفت شرکت دولتی را به عنوان مجری انتخاب کردیم و تقریباً الان روی یازده هزار اتوبوس کشور سپهتن نوین نصب هست، اطلاعات مناسب‌تری نسبت به گذشته میدهد، اما باز ما اقناع نشدیم به جهت اینکه این تمام آن کاری است که باید سامان بکند و جزو مطالبات ما است ما معتقدیم که اتوبوس‌ها گذشته از کنترل، نحوه حرکت اتوبوس، سرعتش، وضعیت راننده اش اصلاً توقفی نباید جلوی سیصد و سی پاسگاه پلیس داشته باشد، مگر اینکه اتوبوس تخلفی داشته باشد.
راننده در واقع بیش از ظرفیت، نه ساعت پشت فرمان باشد، اینها اگر هر کدام که در واقع شرایط عادی داشته باشند، به صورت نمودار سبز نشان میدهد و اتوبوس عبور میکند، توقفی هم وجود ندارد، مسافرین هم اذیت نمی‌شوند. اگر اتوبوس تخلف داشته باشد، قرمز هست قطعاً به راننده هم پیامک میدهد که متوقف شود. این جزو موضوعاتی است که تو سپهتن اتوبوس دارد اجرا می‌شود و روز به روز هم انشاءالله بهتر می‌شود، صد و چهل و دو میلیون دلار در برنامه پیش‌بینی شده، برای این سال سیصد و هشتاد و شش هزار تریلی و کامیون و تانکر‌ها که اینها مجهز به سامانه سپهتن شوند که خوب هفته گذشته در سازمان برنامه دوستان لطف کردند، در جلسه تشریفاتش انجام شد، به یک شرکت دولتی واگذار شد.
نزدیک است که ابلاغ شود هم سخت افزارش آماده است، هم نرم‌افزار آماده است، انشاءالله توسط این شرکت دولتی شروع می‌شود، این صد و چهل و دو میلیون دلار در قانون پیش‌بینی شده که از محل صرفه‌جویی سوخت اتفاق خواهد افتاد که پیش‌بینی هم هست که این اتفاق می‌افتد.
اما شکست سرمایه گذار تا سه همت باید خودش سرمایه گذاری کند، تجهیز کند و تجهیز که انجام شد به صرفه‌جویی که رسید، از آن محل، دولت پرداخت کند، کار بسیار خوبی است که میتواند به ما کمک بکند از جهت مدیریت حتی در کریدورها و حتی ترانزیت و بحث کاهش سوانح میتواند بسیار اثربخش باشد و خیرش انشاءالله به مردم کشور می‌رسد.
