رئیس گروه سلامت هوای مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت ضمن هشدار نسبت به آلاینده "ازن" و توصیه به مردم و بویژه بیماران تنفسی و کودکان جهت پرهیز از قرار گرفتن در فضای باز در روزهایی که غلظت این آلاینده هوایی زیاد است، در عین حال بر لزوم جدی گرفتن استفاده از کاتالیست در صنایع خودروسازی تاکید کرد.
به گزارش «تابناک»، دکتر عباس شاهسونی در گفت‌وگو با ایسنا، ضمن اشاره به "ازن"؛ آلاینده مسوول آلودگی هوا در فصول بهار و تابستان، در مقایسه میزان این آلاینده در بهار ۹۸ و ۹۷، گفت: بر اساس سنجش صورت گرفته در ۹۳ روز ابتدای امسال، ۲۴ روز از بهار ۹۸ را "ازن"، ۱۳ روز را دی اکسید نیتروژن (NO۲) و ۱۵ روز را ذرات کمتر از ۲.۵ میکرون (PM۲.۵) آلاینده مسوول بوده‌اند.
بهار امسال و پارسال، هوای خوب نداشتیم
وی ادامه داد: همچنین در این ۹۳ روز، یک روز هوای بسیار ناسالم، هشت روز ناسالم و ۴۳ روز ناسالم برای گروه‌های و ۴۱ روز قابل قبول داشته‌ایم. همچنین هیچ روز هوای خوب نداشتیم. این درحالیست که در سه ماهه اول سال گذشته، ۱۹ روز "ازن"، ۱۳ روز دی اکسید نیتروژن، یک روز ذرات معلق کمتر از ۱۰ میکرون (PM۱۰) و ۴۰ روز ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون (PM۲.۵) آلاینده مسوول بوده‌اند. همچنین در سال گذشته ۱۵ روز هوای ناسالم، ۵۸ روز ناسالم برای گروه‌های حساس و ۲۰ روز هم هوای قابل قبول داشته‌ایم. در سه ماهه اول سال ۹۷ نیز هوای خوب نداشتیم.
چگونگی ایجاد یک آلاینده تابستانه
رییس گروه سلامت هوای مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت در تعریف آلاینده ازن و چگونگی شکل‌گیری آن به ایسنا گفت: "ازن"، آلاینده هوا در فصول تابستان و بهار و بویژه تابستان و زمانی است که شدت تابش خورشید و دما افزایش می‌یابد. با توجه به حضور دی اکسید نیتروژن (NO۲)، تابش باعث شکسته شدن آن و ایجاد رادیکال اکسیژن و در نهایت هم تولید "ازن" می‌شود. بنابراین یکی از مکانیسم‌های تولید ازن، چرخه‌ای است که با نور خورشید ارتباط دارد و هر چه شدت نور خورشید بیشتر باشد، "ازن" هم بشتر می‌شود.
"ازن"؛ دومین آلاینده خطرناک
وی تاکید کرد: بعد از ذرات معلق ۲.۵ میکرون، "ازن" خطرناک‌ترین آلاینده برای انسان است؛ خصوصا برای بیماران تنفسی، مبتلایان آسم و کودکان. زمانی که غلظت ازن افزایش می‌یابد، احتمال بروز علایم تنفسی و سرفه در کودکان و افرادی که فعالیت زیادی در فضای بیرون دارند، بیشتر است.
در این ساعت‌ها تا حد امکان بیرون نروید
شاهسونی ادامه داد: توصیه بهداشتی ما برای روزهایی که غلظت آلاینده ازن زیاد است، آن است که همه افراد بویژه کودکان، مبتلایان آسم و افرادی که در فضای بیرون فعالیت سنگین دارند، تا حد امکان فعالیت‌هایشان در فضای بیرون از منزل را کاهش دهند و بویژه از ساعت ۱۱ صبح تا ۴ بعد از ظهر تا حد امکان در فضای آزاد حضور نیابند.
وی در این باره توضیح داد: "ازن" آلاینده‌ای ثانویه است و دی اکسید نیتروژن (NO۲)، پیش‌ساز آن است؛ بنابراین هر جا دی اکسید نیتروژن باشد، ازن هم خواهد بود. از طرفی هر جا که احتراق و اشتعال داشته باشیم، دی اکسید نیتروژن را هم داریم. یکی از جاهایی که احتراق انجام می‌شود، خودروها هستند؛ خودروها احتراق دارند و دی اکسید نیتروژن (NO۲) تولید می‌کنند.
رییس گروه سلامت هوای مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت در این باره افزود: غلظت دی اکسید نیتروژن اوایل صبح (حدود ساعت ۸ و ۹ صبح) افزایش می‌یابد و شدت تابش‌های خورشید نیز از حدود ساعت ۱۱ صبح تا ۱۶ است. به این ترتیب در این بازه زمانی، دی‌اکسید نیتروژن بیشتری می‌شکند، اکسیژن بیشتری رادیکال می‌شود و با اکسیژن هوا واکنش می‌دهد و به ازن تبدیل می‌شود. بر همین اساس در ساعاتی که شدت تابش خورشید بیشتر است (یعنی حدود ساعت ۱۱ تا ۱۶) بیشترین غلظت آلاینده ازن را در هوا داریم.
ضرورت بکارگیری "کاتالیست" و "ادبلو" در خودروها
شاهسونی درباره راهکارهای کنترل این آلاینده هوایی گفت: یکی از راهکارها این است که دی اکسید نیتروژن را کنترل کنیم. در کشورهای اروپایی کاتالیست‌های سه راهه برای خودروها به کار گرفته می‌شوند و هیدروکربن، مونوکسیدکربن و دی اکسید نیتروژن را حذف می‌کنند. زمانی که کاتالیست‌ها در خودرو قدرت حذف دی اکسید نیتروژن را نداشه باشند، باعث افزایش دی اکسید نیتروژن می‌شوند. بنابراین این مبحث باید در خودروها رعایت شود؛ مخصوصا در خودروهای دیزلی؛ چراکه احتراق‌شان بیشتر است و دی اکسید نیتروژن بیشتری تولید می‌کنند.
وی همچنین افزود: تولید دی اکسید نیتروژن اجتناب ناپریر است؛ چراکه هر جا احتراق داریم، NO۲ را هم داریم. در معاینه فنی و خودروها، نسبت "هوا" به "سوخت"، "۱۴.۷" به "یک" تنظیم می‌شود که استاندارد هم است. "۱۴.۷" به "یک" نسبتی است که همه آلاینده‌ها حداقل هستند و توان خودرو هم بیشترین حالت است، اما میان همه آلاینده‌ها دی اکسید نیتروژن بیشتر از همه است که البته استاندارد هم است، اما باید در خودروها حذف شود؛ راهکار آن هم استفاده از کاتالیست و ادبلو در خودروهای دیزلی است تا از انتشار دی‌اکسید نیتروژن در فضا جلوگیری شود.
رییس گروه سلامت هوای مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت در پایان صحبت‌هایش تاکید کرد: مردم و بویژه کودکان و مبتلایان به آسم تا حد امکان در ساعات ۱۱ تا ۱۶ و در شرایطی که غلظت آلاینده ازن زیاد است، در فضای باز و بیرون از منزل فعالیت نداشته باشند.
