پسته عيد از آن چيزهايي است كه هيچكس از آن نميگذرد؛ همه ميخرند. برخيها براي آنكه خيالشان از خريدشان راحت باشد پول بيشتري پرداخت كرده و از مغازههاي معروف خريد ميكنند و گروهي هم دلشان را به پسته ارزانتر نمايشگاهي خوش ميكنند اما يك مساله هميشه وجود دارد و اينكه مردم نميدانند جنس كدام پسته بهتر است. شنيدهاند پسته اكبري حرف اول را ميزند و بعد از آن هم كلهقوچيهاي خندان هستند كه بازار را به تسخير خود درآوردهاند.
به نوشته اعتماد، از آنجا كه ظاهر همه اين پستهها شبيه به هم است هيچكس نميداند اين پسته كيلويي 42 هزار تومان با پسته كيلويي 52 هزار تومان چه فرقي دارد؟ اين در حالي است كه مردم اين روزها پسته كيلويي 29 هزار تومان هم ميخرند و تصور ميكنند اين پول تنها براي آن است كه پسته كمي كهنه شده اما ماجرا كمي پيچيدهتر از اين حرفها است.
كيسههاي 70 كيلويي پسته خوب و با كيفيت در بازار براي مغازهدار بالغ بر سه ميليون تومان هزينه دارد كه سود 5 درصدي را كه لحاظ كنيد از كيلويي 42 هزار تومان به بالا به دست مشتري ميرسد اما اين هزينه براي آجيل شب عيد بسياري از خانوارها رقم گزافي است كه تن دادن به آن سخت است براي همين مردم به سراغ پسته ارزانتر ميروند بيآنكه خبر از وجود پسته آب خندان يا پستههاي قرصي داشته باشند.
«آب خندان» اصطلاحي شناخته شده ميان خشكبار فروشان است. پستههاي در بسته كه كيفيت مغز آن پايين است در ميان يخ ميگذارند و با گذشت چند ساعت از ماندن در يخ اين پستهها را در كوره گرم ميكنند. اين فعل و انفعالات باعث ميشود ديواره پسته ترك خورده و مغز آن پيدا شود اما اين پسته به دليل رطوبت يخ و حرارت بوي خاصي گرفته است براي همين پسته را با جوهر ليمو و نمك بو ميدهند و در نهايت مشتري با ديدن ظاهر پسته با تصور اينكه اين پسته خندان است به سراغ آن ميرود و اگر فوت و فن خريد پسته را نداند براي اين پسته نازل قيمت گزافي ميدهد.
پسته خوب خريدن قلقهاي خاصي دارد كه مهمترينش همان پسته خام است. اگر پسته خام بماند بوي كهنگي و شكل آن جلبتوجه ميكند بنابراين همه پستههاي خام با كيفيت واقعي به خريدار عرضه ميشوند براي همين اگر پول خوبي ميدهيد بهتر است پسته خام بخريد چون پسته خام با كيفيت برداشت همان سال است. اما اگر به هر دليلي به خريدن پسته خام علاقه نداريد بايد به دنبال شنيدن صداي پسته باشيد.
براي خريدن هر پسته يك مشت از آن را در دستتان بگيريد و نزديك گوشتان تكان دهيد اگر صداي ترق و تروق مغز پستهها زياد بود يعني مغز در پوسته پسته صداي زيادي ايجاد ميكرد بايد بدانيد كه پسته آب خندان به دستتان دادهاند. اما برخي از فروشندگان پسته از اين هم پا را فراتر ميگذارند و هنگام بو دادن به همراه جوهر ليمو و نمك كمي هم نشاسته قاطي مواد ميكنند و بدينترتيب مغز پستههاي آب خندان به پوسته ميچسبد و در هنگام تكان دادن صدايي از آن بيرون نميآيد.
پستههايي هم هستند كه ظاهر خوبي دارند و حتي طعمشان به دليل بو دادن و آغشته شدن به نمك خوب است اما ممكن است اين پستهها پسته قرصي باشند. پستههاي قرصي پستههايي هستند كه به دليل جلوگيري از كرم خوردگي و فساد در كيسهها ريخته شده و بعد در معرض دو قرصي قرار ميگيرند كه اول لاي نايلون پيچيده شدهاند و بعد هم لاي روزنامه قرار گرفتهاند و آخر سر اين بستهها را ميان كيسههاي پسته در بسته ميگذارند. پستههاي قرصي سه ماه خوب ميمانند و هيچ خبري از كرم خوردگي در آنها نيست و تنها براي رفع بوي ناشي از قرصها با نمك بو داده ميشوند. واقعيت آن است كه خريدن پسته براي آنها كه در بازار خشكبار هم هستند خريد سختي به حساب ميآيد و تجربه لازم دارد براي همين بهتر است قبل از شلوغي بازار و خريدهاي لحظه آخري به سراغ خريدن پسته برويد تا فرصت داشته باشيد از ميان دهها نمونه، پسته بهتري را انتخاب كنيد اما سادهترين روش براي خريدار بيتجربه خريدن پسته خام است كه تكليف مزه، رنگ و شكلش روشن است.