بین الملل تابناک: وزارت خارجه آمریکا بامداد امروز (پنجشنبه) در راستای سیاست ایرانهراسی و اتهامپراکنی علیه تهران، نشست خبری ویدئوکنفرانسی علیه برنامه هستهای ایران با حضور «مورگان اُرتاگوس» سخنگوی این وزارتخانه، «برایان هوک» نماینده ویژه رئیسجمهور آمریکا در امور ایران و همچنین «کریستوفر فورد» معاون وزیر خارجه این کشور در امور امنیت بینالملل و عدم اشاعه ترتیب داد.
به نوشته وبگاه وزارت خارجه آمریکا، ارتاگوس در ابتدای این نشست، با اشاره به بیانیه «مایک پامپئو» وزیر خارجه آمریکا مبنی بر عدم تمدید معافیتهای همکاری صلحآمیز هستهای با ایران و همچنین تحریم دو فرد ایرانی در برنامه هستهای، مدعی شد: «ایران از طریق توسعه فعالیتهای حساس اشاعهای، به سیاست لبه پرتگاه در حوزه هستهای ادامه داده است».
بعد از وی، هوک با ادعای اینکه ایران با برنامه هستهای خود مشغول «اخاذی و باجگیری» از جهان است، گفت: «تهدیدات رژیم ایران برای مرعوب کردن کشورهای دیگر طراحی شده تا رفتار اغلب خشن ایران را در ازای چیزی بدتر، بپذیرند... کارزار فشار حداکثری رئیسجمهور دونالد ترامپ به روشهای بیسابقهای، ایران را مهار و با آن مقابله کرده است... ما شبکه مالی آنها را مختل کردهایم».
مذاکره یا فروپاشی اقتصادی!
رئیس گروه اقدام علیه ایران در وزارت خارجه آمریکا مدعی شد: «به دلیل فشارهای ما، سران ایران باید تصمیم بگیرند، یا مذاکره کنند یا فروپاشی اقتصادی را مدیریت نمایند... ایالات متحده به استراتژی موفق فشار حداکثری اقتصادی و انزوای دیپلماتیک [علیه ایران] ادامه میدهد».
وی با تکرار ادعای بیاساس و نخنما شده تلاش ایران برای دستیابی به سلاح اتمی، افزود: «همزمان ما تمام راههای ایران به سلاح اتمی را میبندیم... نباید به هر کشوری که تهدید به نابودی اسرائیل یا هر دولت دیگری میکند، اجازه دستیابی به ابزار آن را داد. ایالات متحده در کنار اسرائیل و بسیاری از شرکای جهانی خود ایستاده تا مطمئن شود ایران هرگز سلاح اتمی تولید نمیکند».
بعد از سخنرانیهای اولیه، نوبت به خبرنگاران رسید تا سوالات خود را بپرسند. خبرنگار نشریه «والاستریت ژورنال» پرسید: «چقدر طول میکشد تا ایران، راکتور اراک را به طراحی قبلی بازگرداند؟ آیا با تروئیکای اروپایی درباره تحریم تسلیحاتی هماهنگی شده است؟»
کریستور فورد در پاسخ به این سوال گفت: «ارزیابی ما این است که بازگشت به طراحی اصلی راکتور اراک، چند سال برای آنها طول میکشد و هزینه زیادی هم خواهد داشت... البته ما اولویت بالایی داریم که مطمئن شویم آنها به طراحی اصلی باز نمیگردند؛ هرچند زمان و هزینهبر است.
تا کنون، ایران درخصوص افزایش ظرفیتهای هستهای خود بسیار سنجیده عمل کرده است... اینطور به نظر میرسد که ایران نمیخواهد مابقی اعضای برجام - تروئیکای اروپایی، روسیه و چین - را آزردهخاطر کند. آنها نمیخواهند باعث بازگشت کامل تحریمهای شورای امنیت و فشار اقتصادی بینالمللی بر رژیم ایران شوند».
هوک نیز در پاسخ به سوالات والاستریت ژورنال توضیح داد: «درباره تحریم تسلیحاتی سوال کردید... رئیسجمهور روحانی اخیراً در نطق تلویزیونی اعلام کرد، اگر تحریم تسلیحاتی بر تهران تمدید شود، ایران پاسخ کوبندهای به آن خواهد داد. این نمونه دیگری از این است که توافق هستهای ایران نتوانسته این رژیم را میانهرو کند. ما اعتقاد داریم که شورای امنیت باید باجگیری روحانی را رد کند... ما در تلاش هستیم تا در شورای امنیت برای تمدید این تحریم، حمایت کسب کنیم. ما پیشنویس قطعنامهای را آماده کردهایم که واقعا امیدواریم تصویب شود و تلاشهایمان نیز بر تصویب آن در شورای امنیت متمرکز است».
خبرنگار روزنامه «واشنگتنپست» دیگر رسانهای بود که از این مقامهای آمریکایی پرسید: «گفتید توافق هستهای، رفتار ایران را میانهرو نکرده اما شما از چه نقطهای مسئولیت نحوه واکنش ایران را میپذیرید؟ چون مشخصا سیاست دولت ترامپ در قبال ایران برای مدت طولانی است که اجرا میشود و به نظر میرسد شما در انتخاب نتیجه کارزار فشار حداکثری و نتیجه توافق هستهای دولت اوباما، سلیقهای عمل میکنید. واکنش مقامهای اروپایی وقتی که درباره تمدید تحریم تسلیحاتی با آنها مشورت کردید، چه بود؟»
هوک در تلاش برای گره زدن برنامه موشکی بالستیک ایران با توافق هستهای، در این باره اظهار داشت: «من با شرکای تروئیکای اروپایی به صورت متداول تماسهایی دارم... ما هیچ وقت ادعا نکردهایم که توانمندیهای نامتقارن ایران را نابود کردهایم... لکن ما عملیات ایران را برای چند سال است متوقف کردهایم. شخص رئیسجمهور روحانی میگوید تحریمهای ما ضرر ۲۰۰ میلیارد دلاری به رژیم زده است... آنها به "نه" شنیدن عادت ندارند. آنها از سیاست ما خوششان نمیآید».
خبرنگار روزنامه «نیویورک تایمز» درباره لغو معافیت تحریمی سه تاسیسات هستهای در ایران سوال کرد: «مجوز همکاری با این سه سایت، دید بهتری به شرکتها و مقامهای بینالمللی درباره چیزی که داخل آنها رخ میداد، ارائه میکرد. آیا این تصمیم، آن پادمانها که با هدف عدم نقض توافق از سوی ایران بود را از بین نمیبرد؟»
معاون وزیر خارجه آمریکا در تلاش برای طفره رفتن از پاسخ به این سوال، گفت: «نمیگویم این پروژههای خاص، هیچ گونه دید خاصی ارائه میکرد... چرخه سوخت که انجام شده بود و راکتور تحقیقاتی تهران برای مدتی به سوخت نیاز ندارد... پروژه اراک هم چندان پیشرفت نداشته است... پس مسالهای که شما میگویید ناچیز است.
خبرنگار خبرگزاری «رویترز» به عنوان رسانه بعدی پرسید: «اول اینکه چرا معافیت همکاری روسها در بوشهر را لغو نمیکنید؟ پروژه بوشهر همواره محل نگرانی دولتهای پیشین آمریکا بوده... دوم اینکه میگویید که فعالیتهای هستهای ایران افزایش یافته؛ آیا غیر از این است که اکثر آن فعالیتها ـ اگر نگوییم تمام آنها ـ پس از خروج آمریکا از برجام انجام شده؟»
هوک این بار پاسخ دادن به این سوال را به فورد واگذار کرد و او نیز گفت: «درباره بوشهر، ما هیچ وقت مسیر خود درباره فعالیتها در آن راکتور را تحت هیچ شرایطی تغییر نمیدهیم. این یک چرخه ۹۰ روزه است. وقتی چرخه بعدی فرا برسد، معافیت بوشهر را بررسی میکنیم و ممکن است مسیر را تغییر داده یا ندهیم... ما تمایل داریم که عملیاتها در آن راکتور را به منظور ایمنی، حمایت کنیم تا حادثهای برای آن در ایران رخ ندهد. همچنین فرایند سوخترسانی و گرفتن سوخت مصرف شده تداوم یابد تا ایران بهانهای برای غنیسازی یا استفاده از سوخت مصرفی برای جدا کردن پلوتونیم از آن نداشته باشد».
هوک همچنین در گفتوگو با «جوئیش نیوز سیندیکیت» با طرح این ادعا که ایران و نوابش نسبت به سه سال قبل که دولت ترامپ بر سر کار آمد، ضعیفتر شدهاند، ادعا کرد: «ایران با بدترین بحران اقتصادی در تاریخ خود مواجه است ...».
این دیپلمات آمریکایی گفت: «تحریمهای دولت ترامپ بزرگترین تحریمها در تاریخ جمهوری اسلامی است. این تحریمها فراتر از تحریمهای چندجانبهای است که پیش از آمدن ما بر سر کار اعمال شده بود و ما سابقه قابل توجهی در تحریم سیستم مالی ایران داشتهایم».
وی در رابطه با تلاشهای ایالات متحده برای تمدید تحریمهای تسلیحاتی ایران که اواخر مهر ماه آینده به پایان میرسد نیز گفت: «سیاست ما این است از هر راه که شده تحریم تسلیحاتی ایران را تمدید کنیم».
وی به حمایت هر دو حزب اصلی آمریکا از تمدید تحریمهای مزبور اشاره کرد و گفت: «اخیرا حدود ۴۰۰ عضو مجلس نمایندگان از دیپلماسی پامپئو برای تمدید تحریم تسلیحاتی حمایت کردند.»
سه جزء راهبرد آمریکا علیه ایران
این دیپلمات آمریکا همچنین در مصاحبه مزبور از سه جزء اصلی سیاست ضدایرانی آمریکا نیز یاد کرد و گفت: راهبرد جدید ما در قبال ایران ترکیبی از فشار اقتصادی، انزوای دیپلماتیک و بازدارندگی نظامی است که هر سه برای داشتن راهبردی موفق در خصوص ایران لازمند. هر کدام که نباشند با قواعد ایران بازی میکنید.
این مقام آمریکایی همچنین افزود: «متحدان ما در خلیج [فارس] در کنار اسرائیل در خط مقدم تعدی ایران هستند. متحدان ما در خلیج [فارس] در تقابل با اعمال قدرت ایران نقشی مهم دارند و میبینیم که عربستان سعودی مستقیم هدف حمله ایران قرار میگیرد. ایران قادر نیست با همسایگان خود در صلح باشد و از نواب خود برای حمله به متحدان ما استفاده میکند.»
هوک همچنین مدعی شد تهدید ایران باعث شده که اسرائیل و کشورهای عربی روابط بهتری داشته باشند.
در رابطه با اظهارات مقامات آمریکایی و به ویژه برایان هوک، باید به دو نکته اشاره کرد؛
نخست: باید به تمایل آمریکایی ها برای مذاکره با ایران اشاره کرد؛ جایی که برایان هوک گفته است ایران یا باید مذاکره کند و یا اینکه شاهد فروپاشی اقتصاد خود باشد. در واقع، از نظر هوک، ایران از میان این دو راه یکی را انتخاب کند. این در حالی است که بسیاری از ناظران بر این باورند که ایران با آمریکای ترامپ مذاکره ای نخواهد کرد و فشارها نمی تواند ایران را پای میز مذاکره مورد نظر ترامپ بکشاند.
دوم: مقامات آمریکایی در اظهارات خود ادعا کرده اند سیاست فشار حداکثری نتیجه داده و فعالیت های منطقه ای و بین المللی ایران نیز محدود شده است. این ادعا در حالی مطرح می شود که ایران اخیرا پنج نفتکش را روانه ونزوئلا کرد و علی رغم تهدید آمریکا مبنی بر توقیف آن ها، نفتکش ها به ونزوئلا رسیدند.
در همین زمینه، خبرگزاری اسپوتنیک نوشت: ناتوانی آمریکا در توقیف نفتکش های ایران به معنای شکست سیاست فشار حداکثری دولت ترامپ علیه ایران است؛ بنابراین، به نظر می رسد بر خلاف آنچه دولت ترامپ آرزو دارد، ایران پای میز مذاکره ای که ترامپ یک طرف آن باشد، نخواهد رفت.